Etapy rozwoju dziecka
Prawidłowy rozwój dziecka jest najważniejszą rzeczą dla rodziców. Dbają i zwracają oni uwagę na to, by rozwijało się zgodnie z wytycznymi specjalistów i lekarzy. Pamiętajmy jednak, że rozwój każdego dziecka jest indywidualną sprawą i stawiana diagnoza – czy dziecko rozwija sie prawidłowo czy nie – powinna być dokładnie przemyślana. Pewne funkcje, zachowania i struktury w każdym z etapów mogą się różnić i wynikać w wielu różnorodnych czynników. Najważniejszymi wydają się być czynniki genetyczne, środowiskowe i społeczne.
W literaturze naukowej spotykamy się z wieloma podziałami dotyczącymi etapów rozwoju życia człowieka. Podstawowymi okresami są:
1. Okres prenatalny
- od poczęcia do narodzin
2. Okres wczesnego dzieciństwa
- od narodzin do 3 roku życia
- podokres wieku niemowlęcego (od narodzin do końca 1 roku życia)
- podokres wieku poniemowlęcego (od 2 do 3 roku życia)
3. Okres średniego dzieciństwa (wiek przedszkolny)
- od 4 do 6 roku życia
4. Okres późnego dzieciństwa (wiek szkolny)
- od 7 do 10-12 roku życia
5. Okres adolescencji
- od 10-12 do 20-23roku życia
- podokres adolescencji wczesnej (wiek dorastania) – od 10-12 do 15 roku życia
- podokres adolescencji późnej (wiek młodzieńczy) – od 16 do 20-23 roku życia
6. Okres wczesnej dorosłości
- od 20-23 do 35-40 roku życia
7. Okres średniej dorosłości (wiek średni)
- od 35-40 do 55-60 roku życia
8. Okres późnej dorosłości (wiek starzenia się)
- od 55-60 roku życia wzwyż
Motoryczność człowieka jest bardzo istotną kwestią, o jakiej mowa w przypadku przedstawiania tematu etapów rozwoju dziecka. Mówiąc o motoryczności mamy na myśli całokształt czynności ruchowych związanych z poruszaniem się człowieka w przestrzeni na skutek zmian położenia całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie.
Motoryka to wszystkie możliwości ruchowe, które wykonuje człowiek. Kształtuje się ona przez całe życie i należy pamiętać, że tempo rozwoju cech motorycznych jest nierówne. Zależą one głównie od wieku, płci i typu budowy ciała. U dziewcząt np. szybciej rozwijają się cechy szybkościowo-zwinnościowe – już pomiędzy 8 a 10 rokiem życia. Po 12 roku życia obserwuje się natomiast zwolnienie przyrostów szybkości i zwinności, a z czasem nawet ich cofnięcie. Na około 15 rok życia przypada rozwój gibkości. U chłopców natomiast prędzej następuje rozwój szybkości.
Cechy motoryczne możemy podzielić na podstawowe i złożone. Wród pierwszych wyróżniamy:
- siłę,
- szybkość,
- wytrzymałość;
Do złożonych zaliczamy zaś:
- koordynację ruchową
- zwinność
- zręczność
- gibkość
- moc (skoczność)
Na motoryczność człowieka składa się sprawność fizyczna i sprawność ruchowa. Sprawność fizyczna jest to możliwości wykonywania różnych form ruchu wyznaczona poziomem rozwoju cech
- motorycznych
- morfologicznych
- funkcji fizjologicznych
- psychicznych
Sprawność ruchowa to natomiast umiejętność władania swoim aparatem ruchu, dzięki opanowaniu podstawowych nawyków ruchowych. Należy pamiętać, że poziom sprawności zależny jest od rozwoju wielu układów. W przypadku dzieci jest to szczególna informacja, gdyż musimy pamiętać o rozwoju przede wszystkim układu kostnego, stawowego i mięśniowego. Na uwagę zasługuje również układ oddechowy, krążeniowy i zmysły. Jak można zauważyć sprawność ruchowa to bardzo szerokie pojęcie i na jej rozwój wpływa wiele czynników, szczególnie nabyte umiejętności i doświadczenia osobiste.